چرا باتری ماشین سولفاته می زند؟ | روش پاک کردن سولفاته

باتری سولفاته دارای بلور های سولفات سرب است و یکی از مهمترین عوامل خرابی زود هنگام باتری در باتری های اسیدی است. و آسیب های ناشی از سولفاته شدن باتری به راحتی قابل پیشگیری است و در برخی موارد قابل برگشت می باشد.

در ادامه بررسی می کنیم که چرا باتری ماشین سولفاته می زند؟ و راه حل آن چیست؟

سولفاته شدن باتری

سولفاته شدن زمانی اتفاق می افتد که باتری از شارژ کامل محروم شده باشد و کم کم جمع شده و بر روی صفحه باتری باقی می ماند. و زمانی که سولفاته شدن بیش از اندازه اتفاق بیافتد، می تواند مانع از تبدیل مواد شیمیایی به الکتریکی شود و عملکرد باتری را به شدت تحت تاثیر قرار داده و زمانی که این اتفاق بیافتد و باتری دارای سولفات باشد، موارد زیر ممکن است رخ دهد :

- زمان شارژ باتری بیشتر شود

- گرمای بیش از حد تولید کند

- عمر باتری به شدت دچار کاهش شود

- باتری به طور کامل خراب شود

این را می دانیم که تمام این نوع باتری ها در طول عمر خود سولفاته می زند و سولفات در آن انباشته می شود چراکه این یک فرآند شیمیایی طبیعی در باتری می باشد اما باید بدانیم که این موضوع مشکلاتی هم برای ما به وجود می آورد نظیر :

- باتری بیش از توان و ظرفیتش شارژ شود ( باتری دچار اور شارژ می شود )

- دمای باتری به بالای 75 درجه می رسد که میتواند خطراتی مانند ترکیدگی باتری را بهمراه داشته باشد

- باتری به طور کامل شارژ نمی شود

که همه این موارد ذکر شده باعث کاهش طول عمر باتری ماشین شما میگردد.

علت سولفاته شدن قطب منفی باتری اتمی

خیلی از رانندگان از ما می‌پرسند که چرا باتری ماشین سولفاته می‌ زند؟برای فهمیدن دقیق این سوال، ابتدا باید ساختار باتری را متوجه شوید.باتری‌هایی که اکنون در بازار باتری خودرو هستند؛ معروف به باتری‌های خشک یا همان اتمی یا سیلد هستند. روش ساخت این باتری ها اینگونه است که ابتدا واحدهای هر باتری را آماده می‌کنند. منظور از هر واحد، یک پیشساز از باتری است. مثل یک آجر از یک دیوار.بعد از ساختن پیش سازها آنها را شارژ کرده و همه آنها را کنارهم، داخل باتری می‌چینند.مثل آجر هایی که کنار هم قرار گرفته و یک دیوار را تشکیل می‌دهند.این پیشسازها به علت اینکه از قبل شارژ شدن قابلیت پتانسیل الکتریکی بالایی دارند و درون آنها از موادی مثل روی و سرب و اسیدهایی مثل سولفوریک اسید تشکیل شده که این مواد کمک می‌کنند تا؛ انرژی الکتریکی تولید شود. سولفات یکی از موادی است که در طول عمر باتری به صورت طبیعی درون باتری ایجاد می‌شود و علت ایجاد آن شکستن سولفوریک اسید به دو یون مثبت و منفی است. که مکانیزم دقیق شکستن آن جزو مطالب تخصصی علم شیمی است و از صبر و حوصله این مقاله خارج. اما در این حد بدانید که سولفوریک اسید می‌شکند و یکی از چیزهایی که در اثر شکستن اش تشکیل می‌دهد؛ سولفات است که این برای هر باتری خودرویی طبیعی است. اما این سولفات‌ها دوباره با کسب انرژی به سولفوریک اسید تبدیل می‌شوند.اگر باتری را بیش از اندازه شارژ کنید یا برای مدتی از آن استفاده نکنید تا دی شارژ یا تخلیه شود، سولفات‌های تشکیل شده دیگر توانایی تبدیل به سولفوریک اسید را ندارند و به صورت همان یون سولفات باقی می‌مانند که به مرور به سمت قطب منفی یا مثبت باتری رفته و از آن بیرون می‌زنند. در این حالت ما می‌گوییم باتری شما سولفاته شده یا سولفاته زده.

موادی که درون باتری ها استفاده می شوند شامل موارد زیر هستند:

سوالی که تا به اینجا مطرح می شود اینکه آیا می توان بعد از سولفاته شدن باتری آن را به حالت اول برگرداند ؟

در حالت کلی ما دو نوع سولفاته شدن داریم. نوع اول برگشت پذیر و نوع دوم دائمی که چگونگی تشخیص آنها به تاثیراتی که بر روی باتری گذاشته، بر می گردد. اگر مشکل به اندازی کافی زود تشخیص داده شود، می توان سولقاته شدن باتری را معکوس کرد و آنرا به حالت اولیه برگرداند ولی اگر باتری دچار آسیب های شدیدی شده باشد و به نوعی دچار آسیب دائمی شده باشد، برگشت پذیری وجود نخواهد داشت.

سولفاته شدن دائمی زمانی اتفاق می افتد که باتری برای مدت زمان بسیار طولانی در حالت کم شارژ باشد و با آن وضعیت دچار کار و یا حتی در حال استراحت باشد. در حالی که گاهی اوقات می توان آنها را نجات داد، بعید است که بازسازی کامل امکان پذیر باشد.

 در حالت سولفاته شدن برگشت پذیر، اغلب می تون با اعمال شارژ بیش از حد به یک باتری کاملا شارژ شده و با جریان تنظیم شده حدود 200 میلی آمپر آنرا اصلاح کرد. یان موضوع را در نظر داشته باشید که در بازار دستگاه های ضد سولفاته ای موجود هستند که برای جلوگیری و معکوس کردن سولفاته شدنم روی باتری سالم، پالس هایی را به پایانه های باتری اعمال می کند اما آسیب دیدگی را به طور کامل نمی تواند برگرداند و آنرا معکوس کند و به این خاطر همیشه آن توصیه نمی شود.

چگونه از سولفاته شدن باتری جلوگیری کنیم؟

یکی از مهمترین و ابتدایی ترین راه ها برای جلوگیری از سولفاته شدن باتری، ذخیره سازی درست آن است. این بدین معنی است که حتی اگر آنرا می خواهید ذخیره کنید، با شارژ کافی و به اندازه ذخیره کنید تا از افت آن به زیر 12.4 ولت جلوگیری شود و این کار باعث جلوگیری از جمع شدن سولفات می شود.

موضوع بعدی دمای باتری است که باید مراقب باشیم از 75 بالاتر نباشد و در نظر داشته باشید که به ازای هر 10 درجه بالاتر از دمای اتاق، میزان تخلیه خودکار شارژ دوبرابر می شود.

درکل جلوگیری از سولفاته شدن باتری نباید فرآیند پیچیده ای باشد و با انجام تعمییرات منظم باتری و پیروی از بهترین شیوه های شارژ تمام چیزی است که باید رعایت کنید و بدانید که سولفاته شدن اولین و مهمترین دلیلی است که شما نباید باتری خود را بدون شارژ نگه داری کنید .

در نظر داشته باشید هنگامی که سولفاته شدن صفحات سربی اتفاق افتاد، معکوس کردن و برگرداندن به حالت طبیعی بسیار بعید است، بنابراین بسیار مهم است که از همان ابتدا از باتری های خود به خوبی مراقبت کنیم.

جلوگیری از سولفاته شدن باتری با قیرمانی کردن منافذ باتری

در این قسمت از مقاله چرا باتری ماشین سولفات می‌زند؟ می‌خواهیم به شما آموزش دهیم چگونه از این امر جلوگیری کنید. مهم‌ترین راه پیشگیری از سولفات زدن ماشین این است که نگذارید باتری ماشین خیلی قدیمی شود. چون اگر قدیمی شود، دی شارژ شده و به راحتی سولفاته می‌زند. بنابراین حواستان به عمر باتری تان باشد و ماشین را برای مدت طولانی خاموش نگه ندارید. اما به غیر از آن راه‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌توان به شما پیشنهاد داد. اصولاً سولفاته تشکیل شده، از منافذ قطب مثبت و منفی بیرون می‌زند.  بنابراین با هر ماده‌ای که بتوانید با آن این منافذ را قیرمانی کنید؛ می توانید جلوی سولفاته زدن را بگیرید. یکی از این مواد، مایع ظرفشویی است که با زدن آن به سر باتری‌ها کاملاً منافذ باتری پر شده و دیگر باتری شما سولفاته نمی‌زند. موارد دیگری مثل گذاشتن قند نیز کاربرد دارد که به صورت مفصل‌تر در پاراگراف بعدی توضیح داده خواهد شد.

گذاشتن قند روی باتری

تکنیک گذاشتن قند روی باتری، مربوط به راننده‌های بسیار قدیمی ماشین‌های سنگین است و از قدیم رایج بوده. این تکنیک بین رانندگان ماشین سنگین ایرانی ابداع شد. از لحاظ تجربی جواب می‌دهد. برای انجام آن فقط کافیست که یک حبه قند را خیس کرده و روی سر باتری مورد نظر خود بگذارید.در کمال تعجب و ناباوری مشاهده خواهید کرد که آن سر باتری دیگر به هیچ وجه سولفاته نمی‌زند و تا آخر عمر باتری سالم می‌ماند.از آنجایی که این تکنیک بومی رانندگان ایرانی بوده هیچگاه مورد آنالیز علمی قرار نگرفته و روش دقیق علمی آن مشخص نیست، گمان می‌رود که قند به دلیل داشتن هیدرات‌های کربن وقتی خیس می‌شود، حالت مذاب به خود گرفته؛ و در این حالت مثل یک توری در برابر یون سولفات‌ عمل کرده  و نمی‌گذارد که این یون از سر باتری‌ها به بیرون فوران کنند. اگر شما نیز در خصوص این قضیه اطلاعات علمی‌تر یا دقیق‌تری دارید، خوشحال می‌شویم که با اطلاع دادن به تیم ما، مطلب ما را نیز کمی دقیق‌تر و علمی‌تر کنید. اما با اطلاعات فعلی فقط در همین حد می‌توان اظهار نظر کرد.

چگونه سولفاته را از باتری حذف کنیم ؟

قدم اول : سطح مایع در باتری را بررسی کنید که برای اینکار میبایست در پوش های سلول را بازکنید. ( با دست باز می شود ولی وسیله مناسب تر پیچ گوشتی سر صاف می باشد )

قدم دوم : بررسی کنید که آیا سطح مایع زیر حداقل نشانگر سلول است یا خیر. که احتمالا می توانید ببینید که صفحات سربی در معرض دید قرار گرفته اند. سولفاته شدن زمانی آشکار می شود که بتوانید توده های سخت کریستال را روی صفحات و اطراف دیواره های سلولی مشاهده کنید. البته باید توجه داشته باشید که این به شرطی است که نوعی بلور دیواره ها را نپوشانده باشد و صفحات فقط رسوبات کوچکی داشته باشند که در این حالت ممکن است بتوانید در طول مدتی که شارژ آهسته انجام می دهید، سولفاته را حذف کنید.

قدم سوم : سلول های باتری را با ساتفاده از آب مقطر تا حداکثر نشانگر پر کنید، سپس پوشش سلولی را کنار بگذارید و این را بدانید که شما در واقع در طول فرآیند شارژ به صفحات می بایست حرارت بدهید تا به حل شدن سولفات کمک کند.

قدم چهارم : دو گیره را از شارژر باتری به دو پایانه باتری وصل کنید. دقت داشته باشید که کابل قرمز به ترمینال مثبت "+" و کابل مشکی به ترمینال منفی "-" را می بایست متصل کنید.

قدم پنجم : شارژر باتری خود را روی کمترین میزان شارژ قرار دهید. و این را بدانید که هرچه باتری خود را کند تر و طولانی تر شارژ کنید، احتمال حذف سولفاته بیشتر است.

قدم ششم : شارژر باتری خود را روشن کنید و باتری را به مدت 6 ساعت شارژ کنید و سپس به داخل سلول های باتری همانطور که در قدم های قبلی گفتیم، نگاه بیاندازید و در این حین شارژر خود را نیز خاموش نکنید اگر در هر سلول حباب های کوچکی را مشاهده کردید که به سطح می آیند، این نشانه خوبی است و به این معنی است که سلول های باتری شما در حال شارژ شدن هستند و فرآیند شارژ درواقع شروع به حل کردن سولفاته می کند ولی اگر نمی توانید حباب هایی را ببینید که در یک سلول خاص بالا می آیند، ممکن است به این معنی باشد که سلول توانایی شارژ شدن دوباره را ندارد اما با این وجود صبر کنید تا زمان شارژ کامل شود.

قدم هفتم : در این مرحله شارژ باتری خود را حداقل تا 18 ساعت دیگر ادامه دهید و دوباره به سلول ها نگاه کنید اما حواستان باشد که شارژر را خاموش نکنید. در اصل سلول ها زمانی که شارژ می شوند باید حباب های سریعی تولید کنند پس به آنها نگاه بیاندازید و ببینید در چه وضعیتی هستند. اگر هیچ یک از سلول ها تا آن زمان حباب تولید نکنند ، سلول نمی تواند بازیابی شودو شما می بایست یک باتری جایگزین تهیه کنید.

قدم هشتم : در این مرحله اگر دست خود را کنار باتری بگذارید، باید احساس گرما کنید که این گرما بسیار مفید می باشد چراکه این گرما باعث می شود که سولفاته ای که بر روی صفحات سربی وجود دارند را از بین می برد.

قدم نهم : باتری را همچنان تا 6 ساعت بعدی هم بگذارید شارژ شود و سپس شارژر را خاموش کنید و گیره های کابل باتری شارژر را از پایانه های باتری جدا کنید و سپس پوشش های روی سلول ها را تعویض کنید.

تا به اینجا متوجه شدیم که چرا باتری سولفاته می زند و چطور میشود سولفاته را از بین ببریم. در ادامه می خواهیم یکسری نکات مربوط به حفظ و نگه داری باتری با شما به اشتراک بگذاریم.

- نکته اول : ولتاژ باتری خود را به طور مرتب تست کنید

آزمایش و تست مرتب این موضوع می تواند از خرابی ناگهانی باتری شما جلوگیری کند و ساده ترین راه برای تست ولتاژ باتری هم دستگاه ولت متر می باشد و عدد مناسب برای باتری شما در حالت باتری کاملا شارژ شده، عدد بین 12.4 تا 12.8 می باشد و اگر عدد شما خارج از این باشد باتری شما احتمالا دچار مشکل شده است که می توانید برای مطالعه بیشتر راجع به این موضوع مقاله "چرا باتری شارژ نمی شود" ( لینک مقاله ) را مطالعه بفرمایید.

همچنین میتوانید در اینجا مقاله چگونه بفهمیم دینام باتری را شارژ میکند؟ را مطالعه نمایید.

نکته دوم : ماشینتان را برای مدت زمان بسیار طولانی بی استفاده نگه ندارید

اگر ماشین برای چند روز در یک زمان غیرفعال باشد، باتری زمان کافی برای شارژ مجدد نخواهد داشت. و اگر چنین اتفاقی افتاد بدانید که باتری ماشین نیاز به توجه و رسیدگی دارد و می بایست از شارژ کامل آن اطمینان حاصل کنید و بررسی کنید که سطح الکترولیت صحیح باشد.

نکته سوم : باتری خود را به طور منظم تمیز کنید

کثیفی یا رطوبت روی باتری می تواند باعث نشتی در بدنه باتری شود و اتصال کوتااه ایجاد کند و به طریقی باتری شما را اصطلاحا صاف کند، که برای جلوگیری از این موضوع می توانید به راحتی با یک پارچه خشک رطوبت سطحی آن را خشک نمایید و این کار را حداقل یکبار در ماه انجام دهید.

همچنین رایج است که خوردگی هایی در پایانه های باتری و گیره های آن رخ دهد و این موضوع می تواند که باعث مختل شدن باتری توسط جریان الکتریسیته شودو از طول عمر و کارایی باتری کم کند پس حواستان باشد که حداقل هر 3 ماه یکبار این موضوع را نیز بررسی کنید.

در پایان نیاز است یادآروی کنم که خوب است بدانیم که چرا باتری ماشین سولفاته می زند؟ و چطور سولفاته را از بین ببریم؟ ولیکن برای انجام هر کار تخصصی بر روی باتری حتما به متخصص مربوطه مراجعه کنید و بدون علم کافی وارد عمل نشوید که ممکن است دردسرساز باشد.

پاك كردن سولفاته باتری ماشین چگونه است؟

یکی از بزرگترین معضلاتی که می‌تواند برای شما دردسر ایجاد کند؛ این است که نمی‌دانید سولفات ماشین را چگونه از بین ببرید. برای پاسخ به این مسئله شما باید بدانید که باتری ماشین سولفات می‌زند چون سولفاته خاصیت اسیدی دارد و این سولفات‌ها اطراف قطب مثبت و منفی باتری جمع می‌شوند.  نکته کلیدی در پاک کردن این سولفات‌ها همین خاصیت اسیدی آنهاست. معمولاً در علم شیمی اسیدها را با یک باز همسان خود پاک می‌کنند.از آنجایی که سولفاته خاصیت اسیدی دارد و  یک اسید تقریباً قوی حساب می‌شود؛ شما باید آن را با یک باز قوی پاک کنید. پیشنهاد تعویض باتری به شما جوش شیرین خواهد بود. جوش شیرین یا همان سدیم بی‌کربنات، یک باز قوی است که وقتی در آب حل شود یک محلول با خاصیت بازی قوی ایجاد می‌کند. شما می‌توانید از محتویات این محلول در پاک کردن اسید ‌های سولفات روی باتری خود بهره ببرید.هنگامی که محتویات این محلول را روی سولفاته ها می‌ریزید؛ به علت خاصیت بازی این محلول، سولفاته ها را در خود حل می‌کند.تنها کافیست مقداری از این محلول روی باتری بریزید تا مشاهده کنید که سولفات‌ها خود به خود پاک می‌شوند.  شما می‌توانید به غیر از سدیم بی‌کربنات از بازهای دیگر نیز بهره‌بند شوید اما حواستان باشد؛که سدیم بی‌کربنات یک باز قوی و در عین حال بی ضرر است. بنابراین اگر باز دیگری را جایگزین جوش شیرین کنید؛ حواستان باشد که بازهای قوی نیز باعث اکسید شدن و خوردگی می‌شوند؛ و هر بازی را نمی‌توان برای از بین بردن سولفات‌ها استفاده کرد.  نکته دیگری که تعویض باتری به شما گوشزد می‌کند این است که حواستان باشد در هنگام از بین بردن سولفات‌ها دستتان با آنها تماس نداشته باشد چون به دلیل خاصیت اسیدی باعث خوردگی و سوزش دستتان می‌شوند.شما می‌توانید به راحتی و با یک مسواک بدون اینکه با سولفات‌ها تماس برقرار کنید آنها را از بین ببرید.

علت چرب شدن باتری ماشین چیست؟

باتری خودروها هنگامی که برای مدتی بیش از اندازه دی شارژ باشه یا عمر مفیدش رو به پایان برسه، کمی چرب‌تر از حالت نو ی خود خواهد بود. علت این قضیه موادی است که درون باتری تولید می‌شوند. در واقع موادی که در اثر کار کردن زیاد باتری درون آن شروع به سنتز و تولید شدن می‌کنند؛ علاوه بر خاصیت اسیدی کمی خاصیت چرب بودن را نیز دارند.وقتی سنتز مواد از حد مشخصی بیشتر می‌شود؛ تاثیر خود را به صورت چرب شدن باتری به شما نشان می‌دهد.  در واقع با توجه به اینکه باتری یکی از لوازم مصرفی خودروست و محکوم به تمام شدن و مصرف شدن است؛ این چرب شدن و خاصیت اسیدی طبیعی است. چون به مرور که باتری مصرف می‌شود سنتز این مواد چرب و اسیدی نیز درون آن افزایش می‌یابد. بنابراین اگر باتری شما چرب یا اسیدی شد نگران نباشید تنها حواستان باشد که عمر آن رو به پایان است.بنابراین باید برای خرید باتری جدید آماده باشید.